Ontdekken

Édouard Hannon (1853-1931) was een ingenieur die op drieëntwintigjarige leeftijd door de Solvay-groep werd aangenomen en naar Dombasle, in de buitenwijken van Nancy (Lotharingen, Frankrijk), de eerste fabriek in het buitenland, werd gestuurd. Hij werd beschouwd als een van de meest efficiënte managers van de groep, maar zijn gevoeligheid voor sociale kwesties weerhield hem er niet van kritisch te staan tegenover de hiërarchie. In 1879 trouwde hij in Dombasle met Marie Debard (1857-1926), om in 1883 teruggeroepen te worden naar het hoofdkantoor in Elsene, waar hij de wereldproductie van de groep hervormde, wat hem de gelegenheid gaf om in Europa, Rusland en de Verenigde Staten te reizen en fotografisch werk te verrichten. In 1907 benoemden Alfred en Ernest Solvay hem tot Chief Executive Officer, de enige persoon die deze functie bekleedde en geen familielid was. 

Tegenwoordig wordt de naam Hannon geassocieerd met het bedrijf en met fotografie. Edouard Hannon probeerde inderdaad het picturalisme, waarvan hij in België de voorloper was, uit. Hij nam deel aan de oprichting van de Belgische Vereniging voor Fotografie, die zich inzette om dit medium tot kunst te verheffen, en in 1894 won hij de gouden medaille op de eerste Parijs-Club-tentoonstelling in Parijs. Als belangrijkste Belgische figuur van de beweging geeft zijn werk blijk van een grote technische beheersing en een soms sociologische en soms documentaire kijk op de onderwerpen die hij tijdens zijn reizen fotografeerde. Sociaal realisme en oude architectuur vermengen zich met industriële landschappen en sublimaties van de natuur.

Enthousiast vroegen ze hun vriend Jules Brunfaut (1852-1942) zich te laten inspireren door de huizen van Victor Horta (persoonlijk huis, hotels Tassel en Wessinger), Ernest Blérot (persoonlijk huis, vernield) en Octave Van Rysselbeghe en Henry Van de Velde (hotel Otlet) om een uniek werk te creëren. Jules Brunfaut, onbekend met de Nouveau stijl, bereikte een meesterzet door de Beaux-Arts-stijl te combineren met moderniteit, Art Nouveau.

De serre, geheel van metaal, loopt letterlijk over in de straat en onderscheidt het huis. Bovendien plaatste de architect, gewend aan de oefening, op de hoek van de twee lanen een bas-reliëf van de beeldhouwer Victor Rousseau (1865-1954), een allegorie van de tijd die bij zonsondergang wordt opgehangen.

Dit werk is de symbolistische sleutel tot het begrijpen van de filosofie van het interieur, volledig ingericht - een echte uitzondering - door de inrichtingen van Émile Gallé (kroonluchters en meubilair), bevolkt door hedendaagse werken van James Ensor, Victor Rousseau of Émile Claus. De enorme fresco's van Paul Baudouin (1844-1931), een leerling van de Fransman Puvis de Chavannes, hangen als wandtapijten in het trappenhuis en de ontvangstruimte. Allegorieën over de volwassenheid van het paar worden afgebeeld in een antiek decorum, terwijl marmer en mozaïeken van grote verscheidenheid daarop inspelen. Kortom, Belgische en Franse smaken, de smaken van Edward en Marie, worden hier gecombineerd. In die zin kunnen we spreken van een portrettenhuis.

Toen de dochter van het echtpaar Hannon in 1965 overleed, besloot de familie het pand, dat onderhevig was aan diefstal, schade en vernieling, te verkopen. In 1972 trok Marie Van Mulders-Brunfaut, dochter van Jules Brunfaut, aan de bel bij de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen en in 1976 werd besloten de gevels en het dak te klasseren om de bouw van een flatgebouw te voorkomen. 

Ondertussen was de art nouveau een object van aandacht geworden en werd het gebouw bij talrijke gelegenheden bezocht. In 1979 kocht de gemeente Sint-Gillis het pand, met de bedoeling het gebouw te behouden op een moment dat de vervallen staat ervan veel aandacht kreeg in de pers. 

In 1983 werd het interieur geklasseerd en werd een uitgebreide renovatiecampagne ondernomen na de ontdekking van merula. Het doel: redden wat behouden kon worden en tegelijkertijd de plaats moderniseren om de Contretype-galerie te installeren. De Espace Photographique Contretype werd op 21 september 1988 met veel luister ingehuldigd door Charles Picqué. Onder impuls van de directeur van Contretype, Jean-Louis Godefroid, organiseert deze plek talrijke tentoonstellingen en zet zich actief in voor de promotie van het werk van Edouard Hannon en het gebouw. Helaas werd de plek in 2014 verlaten zonder nieuwe invulling. Vervolgens werd een nieuwe restauratiecampagne ondernomen door de gemeente en het bureau Origin, om het zwaar aangetaste fresco in het trappenhuis te redden en de mozaïeken, de ramen en de serre te herstellen. In 2019 werd op initiatief van de gemeente en het gewest de vzw Maison Hannon opgericht om het gebouw samen met het Horta Museum als museum open te stellen en de restauratie voort te zetten.